SOPR Nedir ve Yatırımcılara Ne Fayda Sağlar?

Piyasada yatırımcılar ne zaman panik yapar? Ya da açgözlü davranır?

On-chain indikatörler, yani blokzincir verileri bizlere piyasanın anlık röntgenin çeker. Özellikle kısa ve uzun vadeli SOPR verisi yatırımcıların karla mı yoksa zararla mı satış yaptığını gösterir.

Peki nedir SOPR?

SOPR Nedir?

SOPR (Spent Output Profit Ratio), yani Harcanan Çıktı Kar Oranı, aslında çok basit bir mantığa dayanır. Gelin bunu bir manav örneğiyle anlayalım.

Manav sahibi kilosunu 10 TL'ye domates almış olsun. Eğer bu domatesleri 12 TL'ye satarsa kar eder, 8 TL'ye satarsa zarar eder, 10 TL'ye satarsa maliyetini kurtarmış olur. SOPR da tam olarak satılan bitcoin'lerin, alındıkları fiyata göre ortalama ne durumda olduğunu bize söyler.

Bu basit oran, yatırımcı psikolojisini anlamak için bize çok güçlü bir sinyal verir.

Peki bu oranı nasıl okumalıyız?

SOPR Nasıl Yorumlanır?

Tüm veri 1.00 rakamı ile alakalıdır.

Bu seviye, yatırımcıların maliyet seviyesidir.

• Eğer SOPR oranı 1'in üzerindeyse, yatırımcılar ortalama olarak karla satış yapıyor demektir. Bu durum genellikle piyasadaki iyimserliği ve kar alma iştahını gösterir.

• Eğer SOPR oranı 1'in altındaysa, yatırımcılar ortalama olarak zararına satış yapıyor demektir. Bu da piyasada korku, panik ve inancın kaybolduğuna dair sinyal verir.

• Eğer SOPR oranı 1'e eşit veya çok yakınsa, piyasa bir nevi kararsızdır; yatırımcılar maliyetlerine yakın bir yerden satış yapıyordur.

Çevremizde hep duyduğumuz ‘maliyetine gelince satıp çıkacağım’ ifadesinin karşılığı SOPR 1.00 oranıdır.

Peki bu veri boğa ve ayı piyasasında nasıl yorumlanmalıdır?

Boğa ve Ayı Piyasalarında SOPR Yorum Farkı

Önce boğa piyasasına bakalım.

Boğa piyasalarında, fiyatlar düşmeye başladığında SOPR değeri de 1 seviyesine doğru geriler ve genellikle bu seviyeden destek bularak tekrar yukarı döner; bu “düşüşü satın alma” davranışıdır.

Ayı piyasalarında ise tam tersi olur; fiyatlar yükseldiğinde SOPR değeri 1 seviyesine takılır ve bu seviye bir direnç görevi görür; bu da “maliyeti kurtarma” davranışıdır.

Aşağıdaki grafikte 2020’den bugüne yaşadığımız yükseliş ve düşüş dönemlerinde yatırımcıların nasıl tepki verdiklerini görebiliriz. Boğa dönemlerindeki düşüşlerde SOPR verisi negatif olsa da zararına satışlar görece düşük seviyede kalıyor. Bu da boğa trendine olan inancın devam ettiğini ama kısa vadeli (STH-SOPR) yatırımcının panik satışları yaptıklarını gösteriyor.

Yani?

2020–2025 arasında Bitcoin fiyatı ile SOPR (Spent Output Profit Ratio) verisinin karşılaştırıldığı on-chain grafik.

2024-2025 Boğası ve SOPR

İçinde bulunduğumuz döngüde ise SOPR verisi lokal tepelerin oluştuğuna dair net bir fikir verir.

7 günlük EMA verisi son 2 yıldaki lokal tepelerde kar alımlarının ne kadar arttığını net bir şekilde ortaya koymaktadır. Peki kısa vadeli (STH, Short Term Holder) ve uzun vadeli (LTH, Long Term Holder) SOPR verileri arasındaki fark nedir?

2020–2025 arasında Bitcoin fiyatı ile SOPR’un 7 günlük EMA verisinin karşılaştırıldığı on-chain analiz grafiği.

STH-SOPR (Short Term Holder SOPR) ve LTH (Long Term Holder SOPR) Arasındaki Fark Nedir?

On-chain analizde UTXO’lar yaşlarına göre birçok gruba ayrılabilir:

• 1-3 ay

• 3-6 ay

• 6-12 ay

• 1-3 sene

• 3-5 sene

• 5-7 sene

• 7-10 sene

• 10+ sene

Bu her yaş grubunun ayrı bir maliyet seviyesi (Realized Price), PnL Oranı (MVRV) ve kar/zarar satış oranı (SOPR) vardır. Bu yaşları daha basit hale getirmek için 155 gün seçilir. 155 günün seçilmesindeki sebep istatistiki bir araştırma sonrasında 155 gün boyunca hodl edebilen bitcoin yatırımcısının bu günden sonra panik satışı yapma ihtimalinin çok azalmasıdır.

Bu yüzden 155 günden az yatırımcılara Kısa Vadeli (Short Term Holder), 155 günden falza yatırımcılara ise Uzun Vadeli (Long Term Holder) denir. SOPR verisini de bu kategorilerde incelediğimizde karşımıza çok net bir tablo çıkar.

İlk grafik kısa vadeli yatırımcının düzeltmelerde nasıl panik ile zarar satışları yaptığını net bir şekilde gösterir. Peki uzu vadeli yatırımcı?

2020–2025 arasında Bitcoin fiyatı ile kısa vadeli yatırımcı SOPR (STH-SOPR) verisinin karşılaştırıldığı on-chain grafik.

Uzun vadeli yatırımcı ise sadece ayı dönemlerinin dip noktalarında panikler. Yani daha tecrübeli yatırımcının eli güçlüdür ama ayı piyasası maalesef onları da panikletir. FTX krizinde bu yatırımcı grubunun panik satışlarını aşağıdaki grafikten görebiliriz.

Peki son olarak adjusted SOPR nedir?

2020–2025 arasında Bitcoin fiyatı ile uzun vadeli yatırımcı SOPR (LTH-SOPR) verisinin karşılaştırıldığı on-chain grafik.

aSOPR (Adjusted SOPR) Nedir?

Standart SOPR verisi bazen anlamsız sinyaller içerebilir.

İşte bu noktada Ayarlanmış SOPR, yani Adjusted SOPR (aSOPR) verisi devreye girer. aSOPR, ömrü bir saatten az olan çok kısa süreli transferleri dikkate almaz, çünkü bunlar genellikle gerçek alım-satım işlemleri değildir. Bu filtreleme sayesinde, ekonomik anlamı olmayan transferlerin yarattığı gürültü temizlenir ve piyasanın gerçek kar-zarar durumu daha net bir şekilde ortaya çıkar.

Kısacası aSOPR, gürültüyü azaltarak bize daha net bir resim sunar.

Bu veri genellikle kısa vadeli (anlık ve saatlik) risk analizlerinde kullanılır.

2020–2025 arasında Bitcoin fiyatı ile ayarlanmış SOPR (aSOPR) verisinin karşılaştırıldığı on-chain analiz grafiği.

Sonuç

Özetle:

• MVRV bize realize edilmemiş kar/zarar oranını gösterir. Yani cüzdanımıza baktığımızda gördüğümüz PnL oranı.

• SOPR ise satış sonrası ortaya çıkan kar/zarar oranını gösterir.

• Boğa piyasalarında özellikle kısa vadeli yatırımcı panik satışları yapar (STH-SOPR).

• Ayı piyasalarında ise en dip seviyelerde uzun vadeli yatırımcılar da zarar ederek piyasadan çıkarlar (LTH-SOPR).

• Boğa piyasasında lokal tepelerde ise iki yatırımıcı grubu da kar satışlarına hız verir.

Okuduğunuz için teşekkürler.